656. Stenen voor Instituut voor Doven
Directeur Terwindt (1826-1910)
N.V. Steenfabrieken v/h Terwindt en Arntz (T&A)
De fabrieken Erlecom (nummer 1 op bovenstaande kaart en Kekerdom (rechsboven net buiten de kaart) waren dochterbedrijven van T&A (in de volksmond Tegenspoed & Armoe), kantoor houdend te Millingen en na 1913 in Nijmegen. Dit concern had verder onder andere fabrieken in Angerlo (Loenensche Middelwaard), Lobith (Tengnagelwaard I en II), Spijk (De Vliegenwaard) en en Hüthum (in Duitsland, bij Emmerik). De Boschoven te Druten is door T&A gekocht in de zeventiger jaren van de vorige eeuw, maar werd al na twee jaar gesloten. T &A ging in 1985 failliet.
Er konden en kunnen makkelijk misverstanden ontstaan. Zo waren er ook veenderijen met de naam Terwindt en Arntz en waren leden van de familie Terwindt en de familie Arntz eigenaar van nog weer andere steenfabrieken of actief als aannemer. Op fabriekslijsten van locomotieffabrieken staat vaak Terwindt en Arntz te Nijmegen, maar dat was het kantoor van waaruit de loc besteld was en (hopelijk) niet de plaats van aflevering. Verwarrend is ook dat T&A nabij het dorp Erlecom zowel een steenfabriek met de naam Erlecom als een steenfabriek met de naam De Ooy bezat. Verder lijkt Erlecom sterk op Ellecom en ook dat laatste dorp ligt in Gelderland en heeft steenfabrieken gekend. Vanwege de kans op verwarring worden in het volgende steeds de fabrieks- en kantooradressen uit [1] genoemd. Maar ook hierbij blijft voorzichtigheid geboden: Nassausingel 2 in Nijmegen was weliswaar het kantooradres van T&A, maar was ook de zetel van een aantal andere steenfabrieken, waarvoor T&A – waarschijnlijk tegen betaling – de administratie verzorgde. Van de hier te noemen bedrijven was dat het geval voor steenfabriek De Ooij, eigendom van (de familie van) Arthur Jurgens (4 op de kaart).
Eerste steenlegging door directeur Terwindt
Het was toevallig dat de eigenaar Terwindt van steenfabriek in Druten de familielid van directeur Terwindt was en hij heeft meer dan 100.000 stenen besteld bij zijn familielid (vermoedelijk oom).
De kwaliteit van de stenen van het gebouw en badkamers was uitstekend.
Stenen voor badkamers waren gemaakt op stenenfabriek Terwindt.
Eén van de trappen in het gebouw IvD
Directeut Terwindt was vroeger echte zuinige zakenman zoals zijn familieleden.
Boekhouden deed hij erg goed en wist om zoveel geld te verzamelen voor het nieuwe gebouw. Hij stelde strenge eisen bij het bouwen. Het was niet toegestaan om houten trappen te bouwen, alles moest van steen. Vanwege brandveiligheid. Alle trappen waren voorzien van stevige marmerstenen en leuningen.
Reactie plaatsen
Reacties
Mooi verhaal, boeiend om te lezen.
Carien en Peter. Jullie mogen gerust het weten over de prijzen van het grond, verbouwing van het nieuwe Instituut.
Zoals jan Keizer schreef dat Mgr C Terwindt was zeer zuinger zakenman. Hij was zeer rijke familie. Dat klopt. Toen hij de jong van 25 jaar was benoemdt tot de priester-leraar van het oude instituut in Nieuw-Herlaer in 1851,wist hij dat in het binnekort de opvolger van de directeur Theo Slits in 1876 tot met 1909 in 33 jaar als de directeur van het instituut. De Directeur Theo Slits was zeer ervaring van zijn het werk in financieel op boekhouden zo erg nauwkeurig heeft ingeschreven van het ontvangsten en uitgaven en naaste van hem stond Mgr CTerwindt altijd naar de boekhouden kijken en controleren. Hij regelt ook niet verwonderlijk steeg de productie van de hostiebakkerij navenaat . Van 5,5 miljoen in 1905 naar bijna 13 miljoen in 1910, Een jaar later was de porductie al gestegen tot 17 miljoen, en in 1920 tot 25,6 milgoen stuks. En in de drukkerij het opbrengst van het drukken de doodprentjes, rouwbrieven, bisdommen bladen voor Den Bosch en Breda en de Vriend der Doofstommen erg veel het geld in laatjes
En nog het gevraagde de subisdie van de provincie Noord Brabant en ook de giften van katholieken uit het gehele land. Legaten, spontane giften en collectie, zorgelijks boor een forst bedrag. De aanbesteding en bouw brgonnen, maar eerst in Tilburg langs de Bredase weg was een boerderij te koop met 10 hectare grond voor f 40,000 ( circa £ 18,000 ) maar het toevallig wilde dat op dat moment ook in Sint Michielsgestel een boerderij te koop kwam te staan met 20 hectare droge, hooggelegen grond.
Het was boerderij ' De Thee ' van de familie Bos, gelegen aan de Theerstraat en bewoond door de landbouwer Kapteijns . Het was te koop voor den matigen prijs van F 15.000 ( circa € 6,800 ) tweemaal zoveel grond voor minder dan de helft van de Prijs! Maar toch de bisschop van Den Bosch Mgr van de Ven besloot Sint Michielsgestel als vestigingsplasts te handhaven.
De architect had de aanneemsom begroot op F 320,000 ( ongeveer € 146,000 ) de totale begroting, inclusief grond, terrazoo, vloeren, schilderwerk, betegeling, verwarming en verlichting bedroeg F 450.000 ( circa € 184,000 ) in die tijd een erorm kapitaal.
Aannemer H.H. Martens uit Oosterhout (NB) had het laagste bedrag en kreeg de opdracht. Slechts zes dagen later begonnen de bouwvakkers al op 23 November 1908 de eerste steen kon leggen. En dan meer dan 100,000 kwaliteit stenen voor het opbouw van het nieuwe instituut.
Het was zeer stevige het gebouw van het instituut dat kan makkelijk in honderden jaren blijven bestaan,
Onbegrijpelijk dat het helft van het achter instituut was gesloopt in rond 1993 dat ik vind eigenlijk zo gekke!!!
Dus Mgr C Terwindt betaald het nieuwe instituut niets, want het instituut voor doofstommen werd opgericht door Mgr M v Beek met zijn de steunen van het bisschoppelijk bisdommen in Den Bosch en Breda.
Van het begin het nieuwe instituut in 1910 waren 171 leerlingen ( 88 jongens en 83 meisjes ) over 5 jaar in 1915 waren 236 leerlingen opgenomen in het instituut. In totaal waren de afgelopen 75 jaar 1169 leerlingen onder de hoede van het instituut geweest.
Rene' van der Veen.
Jan Keizer....interessant verhaal...Terwindt heeft wel goed gedaan wat hij deed die had hij gevraagd bij zijn oom over de stenen die kunnen gebruiken voor gebouw van ivd. Dus dat was wel stevige steen zie ik zoals bij badkamers. Vraagje ? hoeveel moest hij toen betalen voor deze ivd gebouw? Ben mischien wel nieuwsgierig....
Gr.v. Carien en Peter